[This post has been translated from English to Vietnamese. You can find the original post here. This translation was made possible with support from World Animal Protection courtesy of a grant from the Open Philanthropy Project.]

Ở nhiều nơi trên thế giới, đua chó săn xám đang suy giảm. Việc tiết lộ các cuộc điều tra và áp lực pháp lý từ các nhóm bảo vệ động vật đã khiến công chúng nâng cao nhận thức về bản chất bóc lột của môn thể thao này, qua đó góp phần làm giảm lượng người tham gia và nhiều đường đua chó săn xám đã phải đóng cửa. Cùng với những lệnh cấm đua hoàn toàn, gần đây nhất là ở Florida Hoa Kỳ, có những dấu hiệu đầy hứa hẹn rằng số lượng nạn nhân bị buộc phải tham gia vào cái gọi là ‘thể thao’ sẽ tiếp tục giảm. Nhưng đúng như dự đoán, ngành công nghiệp này đang nỗ lực để thích nghi và tồn tại, do đó áp lực duy trì là cực kỳ quan trọng để đảm bảo đua chó săn xám sẽ trở một điều của quá khứ.

Đua chó săn xám chỉ hợp pháp ở một số ít quốc gia. Các quốc gia này bao gồm Vương quốc Anh, Ireland, New Zealand, Úc và Hoa Kỳ, nơi có sự hiện diện của những luật phúc lợi động vật với mục đích bảo vệ chó săn xám, và ở Việt Nam nơi mà luật phúc lợi không hề tồn tại. Tuy nhiên, dù luật pháp có tồn tại hay không, ngành công nghiệp này vẫn tràn lan nạn ngược đãi động vật. Trong vòng 3 năm qua, các cuộc điều tra đã được công bố liên quan đến việc sử dụng rộng rãi mồi sống như thỏ rừng hoặc lợn con để huấn luyện chó săn xám ở Úc, và việc sử dụng ma túy bất hợp pháp bao gồm cần sa và steroid ở cả Hoa Kỳ và Ireland.

Ở Ireland, một quốc gia nổi tiếng với những con chó săn xám đáng giá, việc giết hàng loạt những con chó này đã được ghi nhận đầy đủ. 16.000 chó săn xám mới chính thức được đưa vào ‘sổ lý lịch’ của Hội đồng chó săn xám của Ireland (IGB) mỗi năm. Theo một báo cáo được ủy quyền của IGB, điều này tạo thành một thị trường cung vượt quá mức 1000% và sau đó, 6.000 chú chó săn xám bị loại bỏ hàng năm vì chúng quá chậm và hiệu suất đua suy giảm đến mức không thể chấp nhận được. Con số này sẽ tăng thêm hàng nghìn nếu tính cả những cái chết ngoài sổ sách của những con chó săn xám sinh ra mỗi năm nhưng không được đăng ký với cơ quan quản lý.

Xu hướng này cũng được quan sát thấy ở Mỹ, nơi mặc dù chỉ có năm bang có đường đua hoạt động, nhưng 6.000 đến 10.000 chó săn xám vẫn được nuôi để đua hàng năm. Con số này vào khoảng 26.000 con cách đây hai mươi năm, đây cũng là minh chứng cho sự suy giảm của ngành này. Tuy nhiên tình trạng dư thừa hiện tại vẫn dẫn đến nhiều cái chết không đáng có và góp phần đáng kể vào vấn đề vô gia cư ở động vật; ảnh hưởng đến các nguồn lực cho việc chuyển chúng đến chỗ ở mới và nuôi các động vật khác ăn. Ở hầu hết các quốc gia như Ireland và Vương quốc Anh, những con chó săn xám không được mong muốn thường sẽ bị giết và xử lý bằng súng ngắn hoặc súng trường một cách bất hợp pháp, với ít nguy cơ bị trừng phạt đáng kể. Năm 2007, một thương gia xây dựng người Anh, người được ước tính đã giết bất hợp pháp tới 10.000 con chó săn xám, chỉ bị phạt 2.000 bảng Anh theo quy định “Ngăn ngừa và kiểm soát ô nhiễm”, vì vứt xác trên đất của anh ta mà không có giấy phép.

Chó săn xám sẽ phải trải qua những đau đớn đáng kể trong suốt và sau sự nghiệp đua ngắn ngủi của chúng. Ở tất cả các quốc gia, chúng bị nhốt trong lồng dây sắt phần lớn thời gian trong ngày, thường là trong điều kiện chật chội và bẩn thỉu. Khi ngày đua đến, nguy cơ bị thương gây đau đớn cho những con chó này là rất cao và cái chết không bao giờ là quá xa với chúng. Tại Ireland, từ năm 2008 đến năm 2018, hơn 15.000 trường hợp chó săn xám bị thương đã được ghi nhận, từ gãy chân đến tê liệt và trong khoảng thời gian 3 năm từ 2016 đến 2019, 575 trường hợp chết tại các trường đua đã được báo cáo. Việc sử dụng ma túy cũng phổ biến ở bất cứ nơi đâu các cuộc đua chó được phát hiện và có tác hại lâu dài đối với chó săn xám. Theo các tài liệu, ở Mỹ là tình trạng sử dụng methyltestosterone và các dẫn xuất của testosterone để tối đa hóa số ngày chạy đua và lợi nhuận của chó săn xám cái bằng cách phá vỡ chu kỳ nhiệt tự nhiên của chúng. Điều này trái ngược với thực hành thú y đã được phê duyệt và bị đặt ngoài vòng pháp luật ở các quốc gia khác như Anh và Úc. Mặc dù, thực tế là các vụ bê bối ma túy đã xảy ra ở tất cả các quốc gia được phát hiện có tổ chức đua chó. 

Tình trạng đau đớn càng trầm trọng hơn ở các quốc gia có tiêu chuẩn phúc lợi kém hoặc không có tiêu chuẩn, nơi những con chó từ các quốc gia như Ireland, Úc và Hoa Kỳ thường bị chuyển đến. Không có hoạt động buôn bán chó săn xám chính thức nào từ Ireland sang Pakistan, tuy nhiên, các trại nuôi chó ở Pakistan hàng tuần vẫn thường đăng video lên Youtube và Facebook để ăn mừng việc nhập khẩu chó từ Ireland của họ. Ở Pakistan, mặc dù bất hợp pháp với việc không có một giấy phép đặc biệt, chó săn xám thường được sử dụng để săn lợn rừng trong các sự kiện săn thú, có thể dẫn đến thương tích kinh hoàng cho cả hai con vật. Nếu chó săn xám bị buộc phải chạy đua, điều này có thể chỉ diễn ra trong một mùa giải trước khi bị bán cho thợ săn lợn. Trong quá khứ, nhiều chó săn xám của Ailen, Úc và Hoa Kỳ đã được bán cho đường đua khét tiếng Canidrome ở Ma Cao, Trung Quốc; được coi là đường đua tồi tệ nhất thế giới. Trong khi đua chó săn xám hiện là bất hợp pháp ở Trung Quốc và Canidrome đã đóng cửa dưới áp lực quốc tế, đua chó săn xám vẫn diễn ra một cách bí mật, và những con chó nhập khẩu được sử dụng trong các chế độ nuôi với mục đích tạo ra những chó săn xám nổi trội nhất của riêng họ. Nhiều con chó không được mong muốn sẽ kết thúc ở các chợ thịt, nơi chúng sẽ được bán để làm thực phẩm và nơi những cảnh quay chó săn xám bị luộc sống diễn ra. 

Chìa khóa để ngăn chặn mua bán và ngành công nghiệp đua chó săn xám là triệt tiệu nguồn tài chính của nó. Có một điều đáng khích lệ là khả năng tồn tại của đua chó xám ở nhiều nước đang trong vòng nghi vấn. Ở Hoa Kỳ, doanh thu đua chó săn xám của các bang đã giảm 82% từ năm 2001 đến 2014 và ‘Hiệp hội Nhân đạo Hoa Kỳ’ đã gợi ý rằng khi xem xét chi phí quản lý, có khả năng là các bang đang thực sự thua lỗ trong hoạt động đua chó săn xám. Ở Ireland, 16 trường đua còn lại hiện chỉ thu hút trung bình 329 người mỗi cuộc đua và nếu không có 16 triệu euro mà ngành công nghiệp nhận được hàng năm từ Bộ Nông nghiệp, nó sẽ không tồn tại. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là cũng có những câu chuyện thành công, chẳng hạn như cuộc đua ‘Greyhound Racing New South Wales’ ở Úc, đã chứng kiến mức tăng 285 triệu tiền đặt cược trong năm tài chính vừa qua khi Giám đốc điều hành cuộc đua đã mô tả rằng “năm tốt nhất từng được ghi nhận”. Thêm vào đó là sự gia tăng phổ biến của cá cược trực tuyến, điều này có nghĩa là ngày nay người ta chi tiêu nhiều tiền hơn vào đua chó săn xám so với bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử ^{[online bet.org.uk]} . Xu hướng các nhà cái trực tuyến mua đứt các đường đua chó ở Anh để đáp ứng nhu cầu thị trường trực tuyến thì rất đáng lo ngại. 

May mắn thay, ở một số quốc gia, dư luận đang nghiêng về phía chó săn xám. Các nhóm bảo vệ động vật như Grey2K (Mỹ) & Bóc lột Greyt (Anh) tiếp tục nâng cao nhận thức cộng đồng và những phóng sự điều tra như “Chạy thục mạng” ở Ireland và “Kiếm món hời trong khoảnh khắc” ở Úc đã có tác động đáng kể đến dư luận. Hiện tại ở Mỹ, 57% người dân phản đối việc đua chó săn với tỷ lệ phản đối cao nhất là phụ nữ (67%) và những người sống ở vùng Đông Bắc (61%) hoặc khu vực thành thị (62%). Điều này được phản ánh ở cơ quan lập pháp bang, khi đua chó xám hiện giờ là bất hợp pháp tại 41 bang (với việc đua chó xám ở Florida sẽ bị loại bỏ vào năm 2021). Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc phải làm trên toàn cầu, bao gồm cả ở Úc, nơi chỉ ba tháng sau một lệnh cấm được công bố vào năm 2016, thủ hiến New South Wales đã lật ngược lệnh cấm do có sự phản ứng dữ dội của truyền thông và công chúng.

Trong khi nạn khai thác chó săn xám vẫn còn trên toàn cầu, những người ủng hộ động vật nên tiếp tục nâng cao nhận thức về những đau đớn mà những con vật này phải trải qua. Họ nên thúc đẩy mạng lưới của mình nhằm tẩy chay cả các cuộc đua thể chất cũng như cá cược trực tuyến và nên viết thư cho các chính trị gia địa phương của họ để yêu cầu một lệnh cấm hoàn toàn hoạt động này. Chó săn xám là những sinh vật có tri giác, có thể suy nghĩ và cảm nhận. Chúng đều có quyền được sống mà không bị con người bóc lột hay bị biến thành hàng hóa và xứng đáng được đối xử với lòng nhân ái. Khi công chúng có thể đánh giá được rằng việc đua chó săn xám không phù hợp với các giá trị đạo đức của họ, thì dư luận sẽ buộc phải chấm dứt việc bóc lột này.